Stolpersteine

Stolpersteine oftewel Struikelstenen zijn klinkers van 10 x 10 x 10 centimeter die aan de bovenkant bedekt zijn met een messing plaatje. Ze zijn bedoeld als herinnering aan vervolgde en vermoorde Joden en andere Nijmegenaren die slachtoffer geworden zijn van het naziregime. De Stolperstein wordt voor het huis waar het slachtoffer woonde of werkte in het plaveisel gelegd. Wanneer het pand niet meer bestaat, wordt op basis van kadastrale gegevens de Stolperstein op een passende plek in de omgeving van het voormalig woonhuis geplaatst.


In het messing plaatje worden de gegevens van het slachtoffer gestanst. De tekst begint met hier woonde. De Stolperstein vermeldt de naam van het slachtoffer en verder ook het geboortejaar, de datum van wegvoering, de datum van overlijden, de naam van het kamp waar het slachtoffer vermoord is of de plaats waar het slachtoffer gefusilleerd is. Om de tekst op de stenen te kunnen lezen, dient men zich voorover te buigen — een klein eerbetoon aan het weggevoerde en vermoorde slachtoffer.

De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is bedenker van het Kunst- und Erinnerungsprojekt Stolpersteine, een over geheel Europa verspreid monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. Sinds 1995 zijn er in ongeveer duizend steden en dorpen van minstens 24 Europese landen Stolpersteine geplaatst.

In Nederland is de eerste Stolperstein in november 2007 in Borne gelegd. Inmiddels kunt u ze in tientallen steden en dorpen zien liggen. Op zondag 10 april 2022 zijn in de binnenstad van Nijmegen — Stikke Hezelstraat, Lange Hezelstraat en Begijnenstraat — de eerste zestien Stolpersteine gelegd. Op deze wijze wordt in Nijmegen de herinnering aan de gruwelijke vervolging in de Tweede Wereldoorlog levend gehouden en geven we de slachtoffers een naam.